Μουσείο, Αρχαιολογικό Χώρας Τριφυλίας

Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Χώρας Τριφυλίας ιδρύθηκε για να στεγάσει τα ευρήματα των εκτεταμένων ανασκαφών στις περιοχές της Τριφυλίας και της Πύλου, και ιδιαίτερα τα ευρήματα από το μυκηναϊκό ανάκτορο που ανασκάφηκε στο λόφο του Εγκλιανού. Στην πρώτη αίθουσα του μουσείου θα δείτε συγκεντρωμένα ευρήματα από τις ανασκαφές του Σπύρου Μαρινάτου στην Τριφυλία και στην Πύλο. Οι περισσότερες προθήκες περιμετρικά της αίθουσας περιέχουν μυκηναϊκά αγγεία. Σε έξι από αυτές εκτίθενται τα αγγεία από την ανασκαφή του μεγάλου μυκηναϊκού νεκροταφείου στα Βολιμίδια. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα τριποδικό λατρευτικό αγγείο που εκτίθεται μόνο σε μια επιτοίχια προθήκη· το αγγείο φέρει πλαστική διακόσμηση από τρεις κεφαλές ζώων, ταύρου και ελαφιών, κάτι το μοναδικό για το είδος του. Σε περίοπτη θέση βρίσκονται τα χρυσά αντικείμενα από τους τρεις θολωτούς τάφους που ανασκάφηκαν στο λόφο Περιστεριά της Κυπαρισσίας. Η ποικιλία τους είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Αξίζει να προσέξετε ένα μεγάλο χρυσό διάδημα και τρία κύπελλα με έκτυπες σπείρες και ελάσματα χρυσού που έχουν σχήματα φύλλων και πτηνών. Μία ακόμη προθήκη, στη δεξιά πλευρά της αίθουσας, φιλοξενεί ευρήματα από τους πριγκιπικούς τάφους που ανασκάφηκαν στο Ρούτσι Μυρσινοχωρίου και χρονολογούνται από το 15ο αι. π.Χ. Ανάμεσά τους θα δείτε χάλκινα ξίφη, ένα χάλκινο εγχειρίδιο με χρυσά καρφιά, χάλκινους δίσκους από ζυγαριά και αγγεία με ζωγραφιστή διακόσμηση. Από το Ρούτσι προέρχονται και δύο μεγάλοι πιθαμφορείς που εκτίθενται εκτός προθηκών. Η ζωγραφιστή τους διακόσμηση αποτελείται από φυτικά και θαλάσσια θέματα. Η δεύτερη αίθουσα είναι αφιερωμένη στα ευρήματα από το μυκηναϊκό ανάκτορο του Νέστορα, στο λόφο του Εγκλιανού, και από τη γύρω περιοχή. Εδώ εκτίθενται και οι θαυμάσιες τοιχογραφίες που διακοσμούσαν τις αίθουσες του ανακτόρου. Στο κέντρο της αίθουσας, σε δύο οριζόντιες προθήκες, μεταξύ άλλων, θα δείτε εκμαγεία από τις πήλινες πινακίδες Γραμμικής Β γραφής, της γραφής που έχει βρεθεί σε όλα τα μυκηναϊκά ανάκτορα. Η φωτιά που κατέστρεψε το ανάκτορο του Νέστορα έψησε τον ωμό πηλό των πινακίδων αυτών και έτσι διασώθηκαν ως τις μέρες μας. Τα κείμενα είναι κατάλογοι, όπου καταγράφονταν προϊόντα, όπως τριποδικοί λέβητες· ανάμεσά τους υπάρχει και ένας κατάλογος που καταγράφει εισφορές σε χαλκό. Παρατηρήστε ακόμη ένα μεγάλο λύχνο από λευκό μάρμαρο που εκτίθεται πάνω σε βάθρο. Φέρει διακόσμηση από σπείρες και βρέθηκε σε διάδρομο του ανακτόρου. Τέτοιους λύχνους χρησιμοποιούσαν για το φωτισμό του ανακτόρου. Η κεραμική που εκτίθεται στις προθήκες της δεύτερης αίθουσας αποτελείται κυρίως από αγγεία καθημερινής χρήσης που έχουν βρεθεί στο ανάκτορο. Οι τύποι αγγείων που θα συναντήσετε κυρίως είναι ο ψευδόστομος αμφορέας και η κύλικα με ψηλό πόδι. Σημαντικές είναι οι τοιχογραφίες από το ανάκτορο του Νέστορα. Τα σπαράγματα που εκτίθενται εδώ συνοδεύονται από ζωγραφικές αναπαραστάσεις, που θα σας βοηθήσουν να κατανοήσετε καλύτερα τα θέματα που πραγματεύονται οι τοιχογραφίες. Θα δείτε σκηνές κυνηγιού, γρύπες, λέοντες, αντρικές και γυναικείες μορφές, φυτικά θέματα, αλλά και προσόψεις κτιρίων. Επιρροή από τις τοιχογραφίες των μινωικών ανακτόρων υποδηλώνουν η τοιχογραφία με τον αγωνιστή από ταυροκαθάψια, το άθλημα της μινωικής Κρήτης, και ένα ιερό με διπλά κέρατα, το ιερό σύμβολο των Μινωιτών. Στην τρίτη αίθουσα του μουσείου συνεχίζεται η έκθεση των ευρημάτων από το ανάκτορο του Νέστορα. Επίσης, εκτίθενται ευρήματα από τους τάφους που έχουν ανασκαφεί στη γύρω περιοχή. Οι τρεις προθήκες που πλαισιώνουν την είσοδο στην τρίτη αίθουσα περιέχουν σημαντικά ευρήματα από το θολωτό τάφο που ανασκάφηκε στο λόφο Βαγενά, κοντά στο ανάκτορο. Ανάμεσα στα πλούσια ευρήματα ξεχωρίζουν μια χάλκινη φιάλη, ένα χάλκινο εγχειρίδιο, ένας κρατήρας με σκηνή κυνηγιού και οι ανάγλυφοι χρυσοί ρόδακες. Από τον ίδιο τάφο προέρχονται τέσσερα μεγάλα αγγεία που εκτίθενται εκτός προθηκών. Οι δύο πίθοι είναι μεσοελλαδικού τύπου. Ο πίθος με το μεγάλο στόμιο που φέρει προχοή μιμείται κρητικά πρότυπα του 15ου αι. π.Χ., ενώ ο πιθαμφορέας που φέρει διακόσμηση με βλαστούς κισσού ανήκει σε ένα είδος που απαντάται συχνά στη δυτική Πελοπόννησο. Μια άλλη προθήκη περιέχει ευρήματα από ένα θαλαμοειδή τάφο. Αξίζει να προσέξετε το κωνικό ρυτό με τη ζωγραφιστή διακόσμηση από φοίνικες, τον ψευδόστομο αμφορέα που διακοσμείται με σειρές από φύλλα κισσού και δύο ψηλά κύπελλα που φέρουν κατακόρυφες κυματιστές γραμμές· ανήκουν στα πρωιμότερα δείγματα μυκηναϊκής κεραμικής της περιοχής. Εντύπωση προκαλεί ένας γιγαντιαίος πίθος που σώζεται με το πώμα του και στο σώμα φέρει ανάγλυφους οριζόντιους δακτύλιους. Πιθανόν χρησίμευε για την αποθήκευση λαδιού στο ανάκτορο. Οι προθήκες εκατέρωθεν του πίθου περιέχουν αγγεία καθημερινής χρήσης που βρέθηκαν στις σκευοθήκες του ανακτόρου. Πολλά από αυτά φέρουν έντονα τα σημάδια της φωτιάς που κατέστρεψε το μυκηναϊκό ανάκτορο. Αξίζει να προσέξετε τα πύραυνα, τις πήλινες δηλαδή εστίες, και τις τριποδικές χύτρες που χρησιμοποιούνταν για το μαγείρεμα. Από το ανάκτορο προέρχονται και τα λίθινα ιερά κέρατα που σώζονται αποσπασματικά. Πιθανόν προέρχονται από το ιερό του ανακτόρου και φανερώνουν επιρροές ή επαφές των Μυκηναίων με τη μινωική Κρήτη, το ιερό σύμβολο της οποίας ήταν τα ιερά κέρατα. Γιγαντιαίο πιθάρι λαδιού που βρέθηκε στο ανάκτορο του Νέστορα (Αρχαιολογικό Μουσείο Χώρας Τριφυλίας). Εξωτερική άποψη του κτιρίου που στεγάζει το Αρχαιολογικό Μουσείο Χώρας Τριφυλίας. Γρύπας, από τοιχογραφία του λεγόμενου «ανακτόρου του Νέστορα» (Αρχαιολογικό Μουσείο Χώρας Τριφυλίας).